Image default
Start » LUDOBÓJSTWO nacjonalistów ukraińskich 1945-47 Powiat Bialski
BialaPolityka

LUDOBÓJSTWO nacjonalistów ukraińskich 1945-47 Powiat Bialski

POWIAT BIALSKI

W 1921 roku Biała Podlaska liczyła 13 005 osób, w tym 5920 Polaków, 6874 Żydów, 185 Rusinów oraz 26 osób innej narodowości. Powiat liczył 59 520 osób, w tym 37 239 Polaków, 9551 Rusinów.

Miasto leży na pograniczu Polesia Lubelskiego i Niziny Podlaskiej, nad rzeką Krzną.

W okresie międzywojennym wpływy nacjonalistów ukraińskich na tym terenie były znikome z uwagi na małe nasycenie ludnością ukraińską, co uniemożliwiało tworzenie struktur organizacyjnych UPA w latach wojny.

Dopiero w 1941 roku ukraińskie ośrodki zaczęły wzrastać liczebnie i uaktywniać swoją działalność.

Od pierwszych miesięcy okupacji niemieckiej gestapo przy pomocy na­cjonalistów ukraińskich dokonywało egzekucji więźniów osadzonych w miejscowym więzieniu. Te akcje sprawiły, że już pod koniec 1941 roku w mieście, a także w powiecie rozpoczął działalność ZWZ (AK) oraz zak­tywizowały się oddziały BCh.

Rejestr miejscowości i ustalonych zbrodni popełnionych przez nacjona­listów ukraińskich na ziemi Białej Podlaskiej w latach 1939-1947.

DOBRYNKA, gmina Małoszewice

W 1921 roku miejscowość liczyła 343 Polaków. Była to wieś zamiesz­kała wyłącznie przez ludność polską.

W latach 1944-1945 UPA zamordowała co najmniej 10 osób narodowo­ści polskiej. Ustalono tylko nazwisko jednej ofiary: rolnik Konstanty Sztobiecki.

Of. 11 P

KOLONIA KOPYTÓW, siedziba gminy

Miejscowość zamieszkała wyłącznie przez ludność polską, licząca 126 osób.

11 maja tegoż roku uprowadziła z domu i natychmiast za wioską, po tor­turach zabiła mieszkańca wsi Antoniego Sobieckiego (lat 42). Kolejnego napadu dokonano 5 kwietnia 1947 roku, mordując Henryka Kulika.

Of. 3 P

MIĘDZYLEŚ, gmina Tuczna

Wieś polska, zamieszkała wyłącznie przez ludność polską, licząca 264 osoby.

W latach 1944-1945 UPA zamordowała w tej miejscowości około 15 osób narodowości polskiej.

Z kolei 17 września 1947 roku dokonała napadu na tę wieś i zamordo­wała Polaka o nazwisku Jan Zaręba (lat 48).

Of. 16 P

OLSZANKA, gmina Zabłocie

W latach 1944-1945 UPA zamordowała w różnych warunkach i okolicz­nościach co najmniej 20 Polaków.

16 stycznia 1946 roku UPA zamordowała mieszkańca wsi Prokopa Doroszuka.

Of. 21 P

SIELCZYK, gmina Sidorki

W 1921 roku wieś liczyła 327 mieszkańców, w tym 326 Polaków i 1 Rusin.

W dniu 12 kwietnia 1944 roku żołnierze ukraińscy z SS „Galizien” wspólnie z hitlerowcami napadli na wieś, spalili 12 gospodarstw i zamordo­wali 9 osób narodowości polskiej. Byli to: Czesław Chwedczuk (lat 21), Jan Dorosz (lat 23), Maria Lesiuk (lat 60), Henryk Łaski (lat 22), Józef Łukaszuk (lat 34), Józef Markiewicz (lat 37), Feliks Pawłowicz (lat 32), Franci­szek Romaniuk (lat 20), 75-letnią staruszkę.

Regionalna Agencja Podlasie 'Snop’ nr 5 z 20 maja 1944 roku pisała pod tytułem: 'Mord i zdziczenie wśród ukraińskiego SS’.

„12 kwietnia 1944 roku na odbywające się w Sielczyku wesele przyby­li żołnierze ukraińskiego SS i usiłowali gwałcić kobiety. W obronie gwałco­nych stanęła młodzież męska i wywiązała się bitwa, w wyniku której roz­brojono SS-owców i kilku poturbowano. Po tym zajściu przybył do Sielczyka karny oddział SS-Ukraina i spalił 12 gospodarstw oraz zastrzelił 8 osób, w tym 75-letnią staruszkę”.

Of. 9 P

ZABŁOCIE, siedziba gminy

W 1921 roku wieś liczyła 508 mieszkańców, w tym 377 Rusinów, 124 Polaków i 7 innych narodowości.

W latach 1944-1945 UPA w różnym czasie i sytuacjach zamordowała 20 Polaków, mieszkańców tej wsi.

Of. 20 P

Razem: Of. 80 P

DOKUMENT nr 1
Protokół z przesłuchania świadka Leopolda Siedleckiego, mieszkańca wsi Sielczyk, w dniu 15 kwietnia 1946 roku.

W kwietniu 1944 roku w Sielczyku, gmina Sidorki, przyszło trzech żoł­nierzy ukraińskiej formacji armii niemieckiej i razem z ludnością wiejską byli na weselu u sołtysa, gdzie częstowano ich wódką. Wyszli stamtąd pija­ni i poszli do szkoły. Odbywała się tam zabawa. Na zabawie pobili się z chłopcami. Po paru dniach wieś Sielczyk została okrążona przez wojsko niemieckie, ukraińskie i gestapo. Wygnali mężczyzn na zbiórkę. Ze szkoły przyprowadzili Józefa Łukaszuka i rozmawiali z nim. Komisarz z gestapo poprzez tłumacza powiedział, że za obrazę żołnierzy niemieckich (ukraiń­skich, którzy zostali w tej wsi pobici) zastrzeli 4 ludzi. Byli nimi: Józef Mar­kiewicz, Józef Łukaszuk, Franciszek Romaniuk, Czesław Chwedczuk. Równocześnie zabrali ze sobą jako zakładników ze wsi Sidorki i Sielczyk kilkunastu ludzi. Z Sielczyka zostali wzięci: Henryk Łaski i Jan Dorosz. W tym czasie pozostali Niemcy chodzili po wsi i zabierali świnie. Niektó­rzy żądali wódki. Ponieważ rozmawiali po ukraińsku, należy przyjąć, że by­li to Ukraińcy. Nazwisk oprawców podać nie mogę, bo nikogo nie znałem prócz gestapowca o nazwisku Derma.

(-) Leopold Siedlecki

 

z —  Stanisław Jastrzębski, Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich na Polakach na Lubelszczyźnie w latach 1939-1947 —- Wrocław 2007

 

Zostaw komentarz

ajax-loader